22 kwi 2012

Tablice, pinezki, wirtualne zbieractwo czyli Pinterest dla bibliotek

Facebook i Twitter mają już potężnego konkurenta lub, jak kto woli, ciekawe uzupełnienie – serwis Pinterest, robiący za Oceanem zawrotną karierę. Serwis pełni rolę wirtualnej tablicy „korkowej”, na której użytkownicy „przypinają” różne materiały (zdjęcia, filmy, opisy, linki), które znaleźli w sieci lub sami stworzyli i chcą się nimi podzielić. Jest to także specyficzny serwis zakładkowy, gdyż pozwala zbierać, porządkować i trzymać w jednym miejscu interesujące materiały znalezione w Internecie.

Ideą Pinterest jest łączenie ze sobą ludzi za pomocą tego, co lubią, czym się interesują i pasjonują, a także inspirowanie i zachęcanie do poszukiwania inspiracji.


W serwisie znajdziemy wiele zdjęć, które zwykle udostępniane są w popularnych mediach społecznych (np. na Facebooku): fotografie budynków, wnętrz, zwierząt, ciekawych przedmiotów, dzieł sztuki, krajobrazów. Szczególnie popularne tematy na Pinterest to: kulinaria (zdjęcia potraw wraz z przepisami), design (wyposażenie domów, architektura, sztuka), moda (ubiory, dodatki) i „zrób to sam”(zdjęcia i instrukcje, jak wykonać samodzielnie różne przedmioty). Co ciekawe, ponad 80% użytkowników Pinterest w USA to użytkowniczki – kobiety, co może tłumaczyć przewagę takiej tematyki.

Aby założyć konto w serwisie, trzeba mieć zaproszenie – można je uzyskać od znajomego, który już jest użytkownikiem Pinterest lub od samego serwisu – wówczas należy wysłać prośbę. Gdy mamy już konto, możemy utworzyć tablice tematyczne, na których będziemy przypinać materiały. Zdjęcia można przypinać na 3 różne sposoby: wyszukujemy na dysku komputera i udostępniamy własne pliki, wyszukujemy w Internecie i przypinamy zdjęcia opublikowane na stronach WWW (tu przydaje się przycisk „pin it”, który można wstawić do paska zakładek przeglądarki) lub „przepinamy” materiały, które już znajdują się na tablicach innych użytkowników (funkcja "repin"). Można także przypiąć filmy, jeśli zostały opublikowane w serwisach YouTube lub Vimeo.

Podobnie jak Facebook czy Twitter, Pinterest daje możliwość dodania do kontaktów osób, które chcemy „śledzić” i obserwowania zawartości ich tablic. Przypięte materiały można „polubić”, dodać komentarz, cenę (jeśli widoczny na zdjęciu produkt jest do sprzedaży) i – właśnie – przepiąć na swoją tablicę. Dzięki tej ostatniej funkcjonalności Pinterest jest szczególnie cennym narzędziem w marketingu wirusowym: atrakcyjne graficznie materiały błyskawicznie rozprzestrzeniają się w sieci i trafiają na tablice kolejnych użytkowników.

Ogromna popularność serwisu w USA (obecnie Pinterest ma 10 milionów użytkowników, co plasuje go na trzecim miejscu za Facebookiem i Twitterem), atrakcyjny interfejs, przyjazność oraz łatwość dzielenia się materiałami zwróciły uwagę specjalistów od marketingu, którzy dostrzegli w nim znakomite narzędzie ułatwiające docieranie do klienta. Potencjał Pinterest odkryły także biblioteki. Wiele amerykańskich bibliotek utworzyło już konta w serwisie, a w sieci pojawiło sie kilka artykułów zawierających różne pomysły i przykłady jego zastosowań dla bibliotekarzy, np. 20 great ways libraries are using Pinterest.

Zastosowania mogą być następujące:

1. Prezentacja zbiorów biblioteki: nowości wydawniczych, książek szczególnie popularnych, nagrodzonych, polecanych dla młodzieży itp. Tablica zawiera okładki książek wraz z informacjami (lub recenzjami) i linkiem do katalogu biblioteki, gdzie dana książka może być od razu zamówiona.

Przykład: http://pinterest.com/southwestpl/best-books-of-2011-fiction/


2. Prezentacja budynków lub pomieszczeń bibliotecznych. Tablica zawiera zdjęcia budynku lub wnętrz biblioteki, detali architektonicznych, ciekawego wystroju pomieszczenia itp. Im ładniejsza biblioteka (lub bardziej artystyczne zdjęcie), tym większe prawdopodobieństwo, że nie-użytkownicy będą bardziej skłonni ją zobaczyć – być może pierwszy raz w życiu – od środka.

Przykład: http://pinterest.com/ikelib/eisenhower-library-photos/


3. Rekomendacje dla czytelników. Tablica zawiera okładki książek lub innych materiałów, które mogą zainteresować fanów popularnej pozycji, np. „jeśli spodobały się „Igrzyska śmierci”, spodoba Ci się również…”

Przykład: http://pinterest.com/southwestpl/if-you-liked-hunger-games-book-recommendations/


4. Prezentacja zbiorów zdigitalizowanych. Tablica zawiera wybrane skany ze zbiorów cyfrowych wraz z opisami i odnośnikami do biblioteki cyfrowej, repozytorium, bazy danych itp.

Przykład („fotografia dnia”): http://pinterest.com/nypl/picture-of-the-day/


Przykład (historia lokalna): http://pinterest.com/baconlibrary/wyandotte-history/


5. Zdjęcia pracowników wraz z opisami pokazujące bibliotekarzy w atrakcyjny, niestereotypowy sposób.

6. Wydarzenia w bibliotece (prezentacja plakatów, zdjęć i innych informacji promujących wydarzenia kulturalne, spotkania autorskie, zajęcia edukacyjne itp.).

7. Zaangażowanie użytkowników (np. zaproszenie do przypinania na tablicy biblioteki historycznych zdjęć ze zbiorów prywatnych).

8. Zbieranie i udostępnianie zdjęć artystycznych, infografik i ciekawostek związanych z książką i biblioteką.

9. Publikowanie zdjęć i opisów zawierających pomysły i dobre rady na temat rękodzieła („zrób to sam”) w oparciu o zbiory i ofertę zajęć w bibliotece.

10. Publikowanie fotokodów odsyłające do różnych materiałów na stronach biblioteki.

11. FAQ - publikowanie zdjęć zawierających graficzne odpowiedzi na „najczęściej zadawane pytania”.

12. Wirtualne wystawy (zdjęcia wystaw i eksponatów wraz z informacjami o przedmiocie wystawy).

13. Konkursy dla czytelników.

14. Tworzenie "listy czytelniczej" - publikowanie zestawienia najważniejszych czy szczególnie polecanych książek na wybrany temat.

15. Zbieranie i udostępnianie infografik poświęconych tematom interesującym dla czytelników.

16. Poszukiwanie pomysłów i inspiracji na wyposażenie biblioteki, wystawę, program, zajęcia itp.

W Polsce Pinterest dopiero zaczyna zdobywać popularność, i choć zwolenników serwisu jest już sporo, z pewnością nie wszystkim będzie odpowiadać jego anglojęzyczny interfejs. Osoby chcące „przypinać” po polsku mogą jednak skorzystać z kilku polskich odpowiedników serwisu, jakie już zdążyły powstać. Są to np. serwisy Pinoteka, Pinspire czy Zszywka.pl.
Pecha kucha zaprezentowana podczas BiblioGrilla (wyd. 5), 21 kwietnia 2012 r.

15 kwi 2012

Przedstaw to obrazowo, czyli – po co bibliotekom infografika?

Ostatnio bardzo popularne stało się prezentowanie informacji w formie infografiki. Metoda ta przydaje się najczęściej wtedy, gdy chcemy krótko, przejrzyście i w atrakcyjny wizualnie sposób przedstawić dane statystyczne po to, by kogoś o czymś przekonać. Infografika zawiera zwykle niewielką ilość tekstu, za to dużo zgrabnie wkomponowanych symboli, rysunków, wykresów, danych liczbowych lub innych zestawionych ze sobą informacji, np. umieszczonych na „osi czasu”. Infografikę stosuje się w marketingu, public relations, polityce, ale nie tylko: można też w ten sposób utworzyć online swoje CV.

Do czego może się to przydać bibliotekom? Np. do celów rzeczniczych. Obrazowo przedstawione i umiejętnie zestawione dane statystyczne mogą uświadomić władzom korzyści, jakie przynoszą społeczeństwu usługi bibliotek, wzbudzić większe zainteresowanie ich działalnością i potrzebami czy przekonać o słuszności inwestowania w nie. W takim celu powstała infografika „American Public Libraries & Community Internet Access” wykonana dla Fundacji Billa i Melindy Gatesów. Dane w niej zawarte informują, ile osób korzysta z Internetu w bibliotekach w USA, w jakich celach Internet jest wykorzystywany, czego potrzebują biblioteki, by sprostać wymaganiom użytkowników i dlaczego warto je wspierać.

by Hyperakt. Browse more infographics.


Inny przykład obrazowego przedstawienia tego, w jaki sposób działalność amerykańskich bibliotek odpowiada ważnym potrzebom społeczeństwa to przygotowany w postaci infografiki raport OCLC How libraries stack up: 2010.

Infografika może być także znakomitym sposobem zaprezentowania danych statystycznych, działalności i osiągnięć jednej biblioteki, np. podczas prezentacji lub w sprawozdaniu rocznym dla władz samorządowych. Autorka artykułu Telling Your Story With Visual Power zaprezentowała infografikę wykonaną dla Columbus Metropolitan Library, zawierającą najważniejsze dane statystyczne dotyczące korzystania z biblioteki oraz inne informacje (misja, wizja, liczba placówek, nagrody). Na zamieszczonych na stronie obrazach widzimy: informacje opracowane w tradycyjnej postaci (opis, dane liczbowe w tabeli) oraz te same informacje w formie infografiki. Niewątpliwie, gdy mamy do czynienia z osobami nie zawsze przychylnymi bibliotekom, a mającymi wpływ na decyzje o ich finansowaniu, infografika stwarza większe szanse zwrócenia uwagi - zarówno na osiągnięcia, jak i na problemy.

Infografika niekoniecznie musi być przygotowana przez profesjonalnego grafika, choć im bardziej fachowo, tym lepiej. Można skorzystać z ogólnodostępnych narzędzi do graficznej prezentacji danych, takich jak ManyEyes (wizualizacje danych), Creatily (diagramy), Visually (infografiki z wykorzystaniem danych z Facebooka i Twittera), Wordle (generowanie graficznej „chmury tagów” z dowolnego tekstu). Pomocne mogą też być wyszukiwarki grafiki darmowej lub udostępnionej na wolnych licencjach, np. wyszukiwarka zasobów Creative Commons. Dane w formie graficznej można też zamieścić w tradycyjnej prezentacji PowerPoint, korzystając z bogatych możliwości tego oprogramowania. Warto jednak pamiętać, by utworzone infografiki były stosunkowo proste i zawierały jasny przekaz: przemawiać mają przede wszystkim dane, a nie obrazki, wyrafinowane czcionki czy krzykliwe kolory.