Badanie polegało na przeprowadzeniu pogłębionych wywiadów z osobami pracującymi w takich centrach. Miało ono za zadanie wykazać, jakiego rodzaju kompetencje i umiejętności są niezbędne w ich pracy, a także w jakim kierunku powinny rozwijać się programy kształcenia pracowników bibliotek i muzeów, by uwzględnić zmiany zachodzące w organizacji, formach pracy, działaniach i potrzebach odbiorców.
Badanych pytano między innymi o:
- wykształcenie i doświadczenie w pracy bibliotekarza (lub muzealnika);
- zadania i obowiązki na obecnym stanowisku;
- organizację, formy pracy i działalność centrum edukacyjnego;
- odbiorców prowadzonych działań;
- ofertę centrum, która cieszyła się szczególnym zainteresowaniem użytkowników (i dlaczego);
- problemy i wyzwania w codziennej pracy;
- sytuacje, w których potrzebne były umiejętności lub wiedza, jakiej badani nie posiadali;
- sukcesy i osiągnięcia szczególnie satysfakcjonujące dla badanych;
- formalne przygotowanie do zawodu (czy programy nauczania na studiach były adekwatne do obecnych zadań);
- wcześniejsze doświadczenia (zawodowe lub pozazawodowe) pomocne w obecnej pracy;
- cele do osiągnięcia na danym stanowisku oraz kryteria ich oceny;
- ocenę własnego rozwoju zawodowego;
- umiejętności i wiedzę niezbędne w codziennej pracy;
- wyzwania przed jakimi stają ich instytucje;
- najważniejsze umiejętności, jakie trzeba posiadać, by odnosić sukcesy w ich pracy.
Na podstawie zebranych danych badacze wyodrębnili 10 kompetencji i umiejętności niezbędnych, by efektywnie i z sukcesami wykonywać pracę w takich miejscach, jak makespace lub cyfrowy media lab, działający w bibliotece lub muzeum. Pięć z nich to kompetencje miękkie, rozumiane jako „połączenie umiejętności, technicznej wiedzy oraz cech osobistych, umożliwiające osiąganie sukcesów w pracy na danym stanowisku”. Do takich kompetencji należą:
- Umiejętność ciągłego uczenia się (zdolność i skłonność do ciągłego zdobywania i pogłębiania wiedzy, chęć i pozytywne nastawienie do uczenia się nowych rzeczy, często odbiegających od dziedziny bezpośrednio związanej z wykonywanym zawodem, np. projektowanie graficzne czy obsługa drukarek 3D)
- Umiejętność przystosowywania się do zmiennych warunków (elastyczność, zdolność do improwizacji i szybkiego reagowania, gotowość na częste zmiany)
- Zdolność do współpracy (umiejętność współpracowania z innymi ludźmi, instytucjami, organizacjami, społecznościami, wieloma partnerami, budowania partnerstw, realizowania projektów z różnorodnymi podmiotami, „myślenia w kategoriach interdyscyplinarnych”)
- Umiejętności rzecznicze (bycie rzecznikiem swojej organizacji lub programu, identyfikowanie się ze swoją działalnością, docieranie do jak największej grupy odbiorców i potencjalnych fundatorów)
- Umiejętność pracy z różnorodnymi osobami i grupami (znajomość różnych środowisk i grup społecznych oraz ich specyfiki, umiejętność pracy z ludźmi w różnym wieku, z różnym wykształceniem i doświadczeniami, o różnej przynależności kulturowej itp.).
Druga grupa kompetencji to już bardziej konkretna wiedza i umiejętności, których łatwiej jest się nauczyć. Należą do nich:
- Zarządzanie (w różnych aspektach i dziedzinach, m.in. zarządzanie ludźmi, projektami, przestrzenią, informacją)
- Rozwój zasobów (organizacja pracy centrum, przygotowywanie materiałów edukacyjnych oraz programów warsztatów i spotkań)
- Pozyskiwanie funduszy (pisanie wniosków grantowych, zarządzanie grantami)
- Umiejętności technologiczne (ogólne rozeznanie w różnych rodzajach narzędzi technologicznych i umiejętność oceny ich przydatności w danym projekcie, umiejętności posługiwania się różnymi programami i usługami, znajomość zagadnień związanych z bezpieczeństwem użytkowania urządzeń)
- Facylitacja procesu uczenia się (umiejętności edukatora lub mentora, wiedza o tym, jak ludzie się uczą, znajomość różnych sposobów zdobywania wiedzy – tych mniej i bardziej efektywnych, w szczególności wiedza o tym, jak obecnie uczą się ludzie młodzi).
Analizowano też opisane kompetencje w odniesieniu do standardów wypracowanych wcześniej przez amerykańskie stowarzyszenia branżowe, jak ALA i YALSA. Najważniejszym wnioskiem wydaje się coraz bardziej zyskująca na znaczeniu rola bibliotekarza jako edukatora i wiążące się z nią wymagania. Podkreślono, że facylitacja (tak tak, to okropne słowo :) ) jest tą kompetencją, na którą badani zwracali szczególną uwagę, zaś w istniejących standardach w tym znaczeniu (organizowania, moderowania czy ułatwiania odbiorcom procesu uczenia się poprzez twórczość i eksperymentowanie z wykorzystaniem różnych narzędzi technologicznych) ona nie występuje.
Publikacja Competencies for Information Professionals in Learning Labs and Makerspaces dostępna jest do pobrania na stronie:
http://www.academia.edu/11817668/Competencies_for_Information_Professionals_in_Learning_Labs_and_Makerspaces
Zachęcam też do obejrzenia moich zdjęć z bibliotecznych makerspace’ów w Chicago i Phoenix:
Album Innovation Lab and Mini Maker Lab at Chicago Public Library
Album Phoenix Public Library and MACH1 makerspace
